Wie heeft het als kind niet gehoord? “Ruim je rommel eens op.” Ik heb het vaak genoeg gehoord. Want opruimen is natuurlijk niet zo leuk als het spelen zelf. En ik denk dat het antwoord om er onderuit te komen “ja, maar die en die hoeft dat ook niet” een veelgehoord antwoord is voor ouders. Mijn eigen dochter is nog niet zo oud, maar dat antwoord ga ik vast nog krijgen.
En eigenlijk doen we als volwassenen hetzelfde als het gaat om de vervuiling van onze aarde. Ik heb al zoveel reacties voorbij zien komen dat Nederland niets hoeft te doen, omdat in andere delen van de wereld er ook niets gebeurt. En van mijn moeder heb ik wel geleerd, dat dat geen reden is.
Ik ben geen wetenschapper. Ik kan zelf niet bepalen of de klimaatverandering door de mens veroorzaakt wordt. Ik weet wel dat als we zo doorgaan met onze Aarde, dat het niet eeuwig goed kan gaan. En dat is voor mij reden genoeg om in actie te komen. Om te zorgen dat ook generaties na ons het goed hebben en op een leefbare Aarde wonen.
We gebruiken meer dan dat de aarde ons kan bieden. Al vele jaren wordt de Earth Overshoot Day berekend. Earth Overshoot Day of Ecological Debt day is de dag van een bepaald jaar wanneer – vanaf 1 januari geteld – de mensheid wereldwijd net zoveel van de Aardse grondstoffen, voedingswaren, en dergelijke heeft opgebruikt als wat de Aarde in één jaar tijd terug kan opbrengen en geproduceerde afvalstoffen kan verwerken. En ieder jaar valt deze dag vroeger.
Ik ben geboren in 1982, toen viel Earth Overshoot Day nog rond 12 december en was het bijna in balans. Maar ook toen werd er al meer gebruikt dan wat de Aarde kon bieden. In de jaren erop is het dramatisch verslechterd:
1981 14 december
1985 7 december
1990 6 november
1995 22 oktober
2000 9 oktober
2005 10 september
2006 4 september
2007 30 augustus
2008 26 augustus
2009 24 augustus
2010 21 augustus
2011 27 september
2012 22 augustus
2013 20 augustus
2014 19 augustus
2015 13 augustus
2016 8 augustus
2017 2 augustus
2018 1 augustus
Ondertussen betekent het dat we 5 maanden per jaar ‘op de pof’ leven. We putten onze aarde uit. En dat is zorgwekkend. Onze ongeremde behoefte aan groei en consumptie – zonder daarvan de gevolgen onder ogen te zien – is een enorm probleem.
Gelukkig komt uit steeds meer landen, organisaties, personen de roep om onze rommel op te ruimen. Wie nu nog durft te zeggen “ja, maar zij doen het ook niet” gedraagt zich als een klein kind of is fan van struisvogels. Wegkijken kan niet langer, we wachten al veel te lang.
Ondertussen is de situatie omgekeerd. Kinderen en jongeren vragen aan de oudere generatie om onze rommel op te ruimen. De 15-jarige Zweedse Greta Thunberg deed als eerste deze indringende oproep. Afgelopen week gingen in België 35.000 jongeren de straat op met dezelfde boodschap. Ik vind het hoopgevend. Zij gaan de strijd aan voor een betere toekomst. Een toekomst waarin er balans is tussen onze lust naar consumeren en dat wat de Aarde ons te bieden heeft. Daar zal nog veel voor moeten gebeuren, maar iedereen kan met kleine stapjes beginnen. Door een nee-nee-sticker op de brievenbus, door met groenten uit het seizoen te koken of gebruikte artikelen te kopen in plaats van nieuwe. Kleine stappen, waar je amper iets voor hoeft te laten en waarmee je werkt aan een Aarde die ook leefbaar is voor toekomstige generaties. Dat is de taak waar we met ons allen voor staan. Dat maken de jongeren ons duidelijk.
Ik vond het nooit leuk als mijn moeder me vroeg om mijn rommel op te ruimen. Maar ik wil sowieso voorkomen dat mijn dochter me straks moet vragen: “Papa, waarom heb jullie je rommel niet opgeruimd?” Dan hebben we als maatschappij gefaald. Ik hoop dat het niet zo ver komt en we de boodschap van onze kinderen leidend laten zijn.
Peter Zwiers, Statenlid PvdA
