Door op 3 juli 2013

Algemene Beschouwingen

Geachte voorzitter,

Zijn uitgebreide vergezichten of lange verhalen vandaag aan de orde of gaat het juist om het Drenthe van nu?

Hoge jeugdwerkloosheid in Drenthe, de sluiting van de Grittenborgh in Hoogeveen, 14% werkloosheid in datzelfde Hoogeveen, lege rijkskantoren in Assen en Emmen, veel te weinig woningen in aanbouw, teveel mensen aan de kant. Werk, werk, werk…!

Het centrale thema voor de PvdA deze periode. Onze bijdrage gaat vandaag over werk en nergens anders over. Werk verschaft je inkomen, door te werken kun je jezelf ontwikkelen en door je baan ontmoet je mensen, maak je deel uit van een netwerk. Welk verschil kunnen wij (de provincie) maken in het Drenthe van nu en in het Drenthe van de nabije toekomst.

Niet somber wel reëel, het doen (werk) centraal stellen, ook de kortere.

De PvdA stemt in met de Voorjaarsnota als opmaat voor de begroting 2014. Het College is er goed in geslaagd om in onzekere tijden toch het collegeprogramma uit voeren. Wij hebben er geen moeite mee dat de vorig jaar vastgestelde scenario’s pas later in beeld komen. Nu investeren en nu proberen het verschil te maken, betekent ook dat onttrekking aan reserves in beeld komt ten behoeve van exploitatietekorten. Dit kan: het onverkort vasthouden aan een reserve is geen doel op zich. Als we het collegeprogramma van twee jaar geleden erbij pakken, dan kunnen we vaststellen dat nagenoeg alle voornemens in uitvoering zijn of afgerond zijn. Een compliment is op z’n plaats.

Wij hebben enkele kanttekeningen en toevoegingen. We eindigen met een aantal moties, die we direct in de eerste termijn indienen.

Werk, werk, werk…! Het terugdringen van de werkloosheid is voor ons het belangrijkste thema in Drenthe. We zien een drieledige rol voor de provincie weggelegd:

de provincie als opdrachtgever,
de provincie als stimulator en
de provincie als werkgever.

(De SW-bedrijven – gemeenten in de problemen?)

Allereerst de provincie als opdrachtgever.

We denken aan een aantal concrete punten. Sommige van deze punten zijn in het verleden wel eens vaker aan de orde geweest en ongetwijfeld zijn er nu ook weer voldoende redenen om er van af te zien. Dat willen we dus niet horen. We hebben de afgelopen periode volop gediscussieerd over waar de meerwaarde van de provincie zou kunnen leggen. Dit heeft een zee aan ideeën opgeleverd.

zijn er geplande investeringen in de aanleg en het onderhoud van infrastructuur die naar voren kunnen worden gehaald;
Drenthe is fietsprovincie nummer één. Veilige fietsroutes zijn van belang, liggen hier mogelijkheden voor de provincie om te investeren. (motie verbetering fietspaden van een aantal jaren geleden).
Biedt de zogenaamde ijskastreserve mogelijkheden om deze revolverend in te zetten.
Een absolute voorwaarde is om bij provinciale opdrachten en aanbestedingen de inzet van stagiaires en BBL-ers te verplichten.

(GOA-constructie – overeenkomst – BBL in dienst nemen en dan detacheren).

Dan de provincie als stimulator.

Er is al veel onderzoek naar gedaan. Wat zijn de daadwerkelijke effecten? Recent onderzoek van de Rekenkamer toont aan dat doelstellingen helder en meetbaar moeten zijn. Ook is het volgens de PvdA belangrijk dat de politiek zich niet teveel op afstand laat zetten. In een deel van Drenthe is de bevolking lager opgeleid dan gemiddeld in Nederland. Dat is een groot probleem want door de toegenomen complexiteit van arbeid is er steeds meer behoefte aan hoogopgeleide werknemers.

In de toekomst hebben we in Drenthe een tekort aan technisch opgeleide mensen. Er worden op dit moment te weinig jongeren opgeleid in technische beroepen. De PvdA is van mening dat we hier geen genoegen mee moeten nemen. Zijn er meer mogelijkheden te creëren voor omscholing, het stimuleren van zij-instromers in de technische beroepen en/of de verbinding tussen werkgevers en ROC’s. (wat is in dit kader de stand van zaken van het zogenaamde techniekpact/moet een succes worden).

De provincie zou hiernaast best de initiator kunnen zijn van een actief stagebeleid in Drenthe. Het MKB wordt vaak benoemd als de motor van de economie. Uit gesprekken die we recent gevoerd hebben met het MKB komen een aantal problemen naar voren: omgaan met regelgeving (bijvoorbeeld subsidies), strategische personeelsplanning, behoefte aan contact met andere ondernemers, kennisinstituten en onderwijs. We denken dat het MKB gebaat is bij een ”bedrijvendokter of ”ontzorgingsloket”. Hier zou men terecht kunnen voor adviezen over de kwaliteit van het ondernemerschap en praktische adviezen.

Regelgeving en bureaucratie (suggestie kleine werkgroep statenleden + gedeputeerde plan laten maken’. Vaak genoemd als ergernis maar ook als factor die belemmerend kan werken in het economisch verkeer. Bedrijven die door conflicterende regelgeving niet kunnen starten of uitbreiden. (hier concreet voorbeeld noemen).

Ruim 8% van de werkgelegenheid zit in de bouwnijverheid. Wat kan de provincie (nog meer) doen om de bouw vlot te trekken. Waarom heeft het 100.000 woningenplan niet goed gewerkt? Hier moeten we het toch niet bij laten?! Hoe zou een nieuw plan eruit kunnen zien? Graag een reactie van het college. We zien op een aantal plekken in Nederland dat de plaatselijke overheid garanties biedt als het gaat om dubbele lasten bij de verkoop / aankoop van woningen. Is zoiets in Drenthe overwogen of toepasbaar? In de toekomst zit er volop werk in de zorgsector. Ook als het gaat om particuliere initiatieven. De provincie zou samen met Zorgbelang deze initiatieven kunnen faciliteren. Wet- en regelgeving op dit terrein verandert enorm, kunnen burgers / particulieren dit allemaal bijhouden? Het zou goed zijn om dan ergens op terug te kunnen vallen.

Tenslotte de provincie als werkgever.

Hierover is vorig jaar een motie ingediend. De maatschappij vraagt om een overheid die meedenkt en meebeweegt. Een overheid die kennis en kunde inbrengt, de boer opgaat. We moeten bezuinigen, meer voor minder. Zijn we in Drenthe op de goede weg? We zien in de recente directiebrief teveel voortzetting van beleid. Overhead en externe inhuur, blijven voor ons belangrijke punten.

In de commissie twee weken geleden hebben we operatie stofkam al aangekondigd. De vraag aan het college is om met een stofkam door alle programma’s heen te gaan en alle potjes om te keren. Kritisch beoordelen of de bedoelde besteding nog steeds passend is.

Nog even terug naar Hoogeveen. Wij vinden de werkgelegenheidssituatie aldaar dusdanig alarmerend dat een aanvalsplan vanuit de gemeente en de provincie noodzakelijk is. (hier noem ik een aantal cijfers). In een motie roepen we het College straks op om vóór 1 oktober een dergelijk aanvalsplan te presenteren. Als de Grittenborgh en Veldzicht gaan sluiten loopt de werkgelegenheid op tot 16%.

Voorzitter, ik ga afronden.

Onze bijdrage is korter dan in voorafgaande jaren. Korter, maar zeker niet minder urgent. Bewust hebben we één thema benoemd, waar het volgens ons op draait. We zijn benieuwd naar de reactie van het College en eventueel van de andere partijen. We realiseren ons dat we een groot aantal ideeën / voorstellen hebben geopperd.

Ik lees nu een aantal moties voor: