‘Fake news’: een hot item, zeker sinds het aantreden van president Trump in Amerika. Maar waar wringt hem de schoen? Informatie is overal, en in steeds grotere hoeveelheden beschikbaar. Maar hoe vind je de juiste en betrouwbare informatie op het internet?
Steeds vaker loop ik mensen, jong en oud, tegen het lijf die over een mentaliteit beschikken die tien jaar geleden helemaal nog niet bestond: de ‘Google-knows-all’-mentaliteit. Onze maatschappij is een informatiesamenleving geworden. Via sociale media en andere digitale wegen kan iedereen, van jong tot oud, op welk moment dan ook en via smartphones vanaf elke gewenste plek, digitale informatie zoeken of zelf zijn mening over iets of iemand geven. De waarheid of autoriteit is een individuele waarheid geworden. Wil je iets weten? Vul een kreet in de welbekende balk in en Google spuugt binnen tienden van een seconde duizenden resultaten op je scherm. Ziezo, de informatie is boven tafel: lang leve de digitale kennisverwerving! Lees je iets en maak je je kwaad? Hup, even een pittige reactie vanuit de onderbuik op een forum. Ziezo, dat lucht heerlijk op!
Uit de monitor Jeugd & Media 2017 blijkt dat veel jongeren denken dat ze goed wegwijs zijn op internet en websites en informatie goed kunnen wegen. Maar het blijkt dat de digitale zoekvaardigheden en de vaardigheden die nodig zijn om betrouwbare informatie te filteren – om zo het digitale kaf van het koren te kunnen scheiden – bij veel jongeren ontbreken. Google knows all: veel mensen kijken niet verder dan de eerste pagina, ervan uitgaande dat Google de meest relevante resultaten toch wel levert. En dat daarmee verder controleren van de herkomst en de betrouwbaarheid van die informatie daarom overbodig is geworden. Maar ik ben van mening dat in deze flitsende digitale informatiesamenleving linksom of rechtsom een zeker kritisch vermogen om informatie te schiften nodig is. Dit is absoluut nodig om het hoofd in het met de seconde uitdijende digitale heelal boven water te houden. Voor goed-opgeleide mensen is dit al een hele uitdaging, maar vooral voor kwetsbaardere groepen moet hiervoor bredere aandacht komen.
Ik wil daarom een lans breken voor ondersteuning van de Drentse bibliotheken en het onderwijs om zowel kinderen als volwassenen mediawijzer te maken en digitaal weerbaarder te maken. Dit lukt niet door aparte programma’s, maar moet verweven worden met het hele curriculum op school, maar zal ook via de bibliotheken in Drenthe moeten worden verspreid. Biblionet Drenthe heeft al een cursus ‘werken met de e-overheid’ in samenwerking met DigiSterker ontwikkeld. Maar om digitale weerbaarheid te kweken is een bredere aanpak nodig, ondersteund door gemeenten en provincie. Daar moeten we iets mee en ik wil partijen uitnodigen om hierover de koppen bij elkaar te steken. Want juist die digitale informatievaardigheden heeft tegenwoordig iedereen nodig om zich op de arbeidsmarkt en in de samenleving staande te houden.
[beeld: Pixabay]
