In Drenthe zijn we trots op onze omgeving – en terecht. We hebben mooie dorpen, steden en landschappen en daar willen we zorgvuldig mee omgaan. De provincie legt haar beleid hiervoor vast in de Omgevingsvisie; een visie die de komende tijd wordt aangepast, zodat hij weer de nodige tijd mee kan. Het pleidooi van onze Statenfractie: betrek hier de inwoners van Drenthe van meet af aan bij. De inrichting van Drenthe raakt ons allemaal, alleen al vanwege de energievoorziening die we anders gaan vormgeven de komende tijd.
Ons Statenlid Hendrikus Loof verwoordde in de vergadering van de Statencommissie Omgevingsbeleid (OGB) op woensdag 21 februari hoe de PvdA aankijkt tegen de aanpassing van de Drentse Omgevingsvisie. Behalve onze opvatting werd ook een fiks aantal vragen bij het College neergelegd:
1 Het belang van de Omgevingsvisie is groot, heel groot
Een van de belangrijkste onderwerpen in de Omgevingsvisie is het ‘energielandschap’ van Drenthe. Oftewel: hoe maken we in onze dagelijkse leefomgeving ruimte voor de opwekking van duurzame energie. Via zon, wind en biogas. Die vraag is alleen maar urgenter geworden na de aardbeving onder het Groningse dorpje Zeerijp op 8 januari.
De gevolgen kennen we inmiddels: de productie van Gronings gas wordt fors teruggeschroefd en misschien wel binnen afzienbare tijd helemaal stilgelegd. Dit gaat een schok in Drenthe teweegbrengen, maar uiteindelijk in heel Nederland .
2 We moeten inzetten op herstel van vertrouwen: hoe wordt de Omgevingsvisie van ons allemaal?
Het feit dat de inwerkingtreding van de Omgevingswet in aantocht is, is één van de motieven om de aanpassing van de Drentse Omgevingsvisie ter hand te nemen. De Omgevingswet mikt erop dat vertrouwen en participatie leidend worden voor de inrichting van Nederland. En als er nou twee zaken zijn waar het volgens velen momenteel ernstig aan schort in de verhouding publiek – politiek dan zijn het wel deze twee begrippen.
Reden te meer om heel secuur te kijken naar wat we als provinciaal bestuur met de Omgevingsvisie willen gaan regelen. Waar zit de ruimte en waar niet? En hoe de Omgevingsvisie een visie voor en van alle Drenten kan zijn.
3 Het principe van ‘ja, mits…’ – gaat dat voor iedereen goed werken?
In de concept-Omgevingsvisie staat dat het ‘Ja-mits’ principe van de provincie wordt uitgebreid. Dit principe betekent dat de provincie in principe welwillend meewerkt aan plannen van initiatiefnemers. Het wordt ook van toepassing verklaard op het energiebeleid. Ruimtelijke inpassing en maatschappelijke acceptatie blijven van belang maar: we gaan werken met zogenaamde uitnodigingsplanologie. ‘Kom maar op met uw plannen’ dus.
Maar als je even niet oplet als nietsvermoedende inwoner woon je straks naast een zonneakker van 10 hectare of staat er een windmolen in je achtertuin. Niet elke Drent is zo mondig, geletterd of digitaal aangesloten dat hij of zij overal direct van op de hoogte is. Hoe definieert het College ‘ja mits’? En waar zijn de garanties dat brokken uitblijven dan wel voorkomen worden?
4 Sterke Steden: wie is eindverantwoordelijk?
Op bepaalde onderdelen doet de provincie een stapje terug. Bijvoorbeeld bij de uitwerking van het onderwerp ‘Sterke Steden’. Hierover gaat de provincie het gesprek aan met lokale partijen, zoals de gemeenten. Onze fractie kan zich hierin vinden, maar er is nog wel een verschil tussen ‘sturing’ en ‘regie’. Gaan we de bouwsteen Sterke Steden uitwerken als een Belgische bus waar iedereen voorin zit?
Of blijft er één chauffeur het stuur in handen houden om de dienstregeling tot een goed eind en goed resultaat te brengen? Dat zou wel onze voorkeur hebben. Het gaat erom om in gezamenlijkheid de juiste afweging te maken waarbij de Drentse, dus de overkoepelende belangen en waarden in voldoende mate overeind blijven.
5 Vrijetijdseconomie: dat mag wel wat concreter
De bouwsteen Vrijetijdseconomie in de Omgevingsvisie wordt niet echt uitgewerkt en vooral als een bedrijfseconomische opgave gezien. Met de juiste marketing en ondersteuning van de provincie komt dit vanzelf goed, zo lezen wij. Onze fractie heeft daar twijfels over. Zonder de maatschappelijke waarde en het economisch nut van de vrijetijdseconomie te willen verontachtzamen vragen wij ons echter wel eens af: wat is nu het werkelijke imago van Drenthe? En waar willen we concreet naar toe? Hoeveel dagattracties, festivals en sportfestijnen kunnen en willen we bergen en wanneer is het klaar?
En wat betekent het allemaal voor mobiliteit, infrastructuur, natuur en leefbaarheid? We stellen geen Drents Florida voor maar we worden ook niet heel gerustgesteld met teksten als: “voor de verblijfsrecreatie zijn we er voorstander van dat nieuwe ontwikkelingen en transformatieopgaven in samenhang en op basis van een integrale, gebiedsgerichte en programmatische aanpak worden uitgevoerd.” Net iets te wollig allemaal – met een knipoog naar onze schaapskuddes.
6 Geen nieuwe gaswinning! En geen CO2-opslag.
In de Omgevingsvisie lezen we dat de ondergrond in zuidwest Drenthe potentie heeft voor gaswinning. Dat mag zo zijn maar daarmee geven we, naar ons idee, een verkeerd signaal af. Dit mede in het licht van de motie die de Staten recent hebben aangenomen en waarin wordt aangedrongen op een gelijke schadeafhandeling in Drenthe (naar Gronings model).
In dit verband noem ik ook de open brief van Milieudefensie Westerveld die wij afgelopen weekend ontvingen. Daarin wordt de provincie opgeroepen strenger toe te zien op de activiteiten van Vermillion. Even verder lezen we dat de ondergrond in Noord-Drenthe potentie heeft voor de van opslag CO2. In 2011 is daar door het toenmalige kabinet een streep doorgezet maar onder Rutte 3 is deze discussie eind vorig jaar weer aangeslingerd. Het college hanteert een nee-tenzij principe, maar volgens ons moet dat gewoon ‘nee’ zijn:Drenthe leent zich hier niet voor.
7 Scenario’s voor de productie van duurzame energie
Ten slotte de bouwsteen Energielandschappen. Voor de PvdA is duidelijk dat we op een kantelpunt zitten in de gasdiscussie. Niet alleen de Groningers maar ook de rest van Nederland snapt nu dat het anders moet met hernieuwbare energie. Dat moment moeten we aangrijpen om de Drentse energiecampagne daadwerkelijk tussen de oren te krijgen bij een ieder. Tegelijkertijd staan de technische en financiële ontwikkelingen niet stil, bijvoorbeeld met betrekking tot wind op zee.
Drenthe heeft geen zee maar je zou haast zeggen: we kopen een stuk zee en zetten daar de windmolens neer. Dat lijkt nog even geen optie, dus windmolens zullen we niet kunnen uitsluiten. En dat willen we vooralsnog ook niet. We denken echter wel dat we lasten en lusten eerlijk moeten verdelen over de provincie en daarom moeten we vooral aansluiten bij de kracht van de inwoners van onderop. En dan is een mix van maatregelen bij uitstek geschikt.
8 Niet alleen inspraak, maar een brede maatschappelijke discussie met alle Drenten
Denken we met elkaar dat we met een formele inspraakprocedure van 6 weken het beeld compleet hebben van wat de Drent met het energieverhaal wil? Wij denken van niet. We stellen voor dat er een brede maatschappelijk discussie wordt gevoerd in alle hoeken en gaten van de provincie, á la de bijeenkomsten die destijds met betrekking tot het omgevingsplan werden gehouden.
We moeten gaan voor een goed proces waarin we zoveel mogelijk mensen meenemen. Met leiderschap, Met lef ook maar vooral ook met liefde voor Drenthe en haar inwoners.
[beelden: provincie Drenthe en Pixabay]
Lees ook het artikel over de discussie in de Statencommissie op DvhN.
