Fractievoorzitter Hendrikus Loof spreekt tijdens de Algemene Beschouwingen in Provinciale Staten op 1 juni over de 3 grote uitdagingen waar de provincie Drenthe (energie en klimaat, wonen en stikstof) voor staat.
De PvdA staat voor een sterke overheid die de belangen in balans brengt en de zwakkere beschermt tegen de sterkeren.
Hieronder de complete bijdrage:
Vorig jaar hebben de Staten aan GS gevraagd om van de Voorjaarsnota weer een ambitiedocument te maken. Dat is gelukt. De voorjaarsnota in deze vorm biedt veel ruimte om samen – PS én GS – vooruit te kijken naar de uitdagingen voor de toekomst. Sommige uitdagingen worden door GS overgelaten aan een volgend college en dat is verstandig. Die komen ook ongetwijfeld terug in de verkiezingsprogramma’s die worden geschreven. En het is voor onze fractie onmiskenbaar dat in deze voorjaarsnota bouwstenen voor die programma’s worden aangereikt.
Vz, de voorjaarsnota lezend komt één woord steevast bij ons op. En dat is balans. De 3 grote opgaven die GS ziet, Energie & Klimaat / Wonen & Bereikbaarheid / Stikstof worden zonder een rangorde in prioritering aan ons voorgeschoteld. Wij zijn het met GS eens dat dit inderdaad de grote uitdagingen voor de toekomst zijn en wij hebben best wel gedachten over prioritering. En tegelijkertijd weten we dat je niet aan het ene probleem kunt werken zonder het andere daarbij te betrekken. Dan kom je dus uit op balanceren, zoeken naar evenwicht. Waarbij ónze inspanningen er in het bijzonder op gericht zijn om de meest kwetsbare spelers in de vraag naar ruimte – want in de kern, zo schrijft GS, gaat het daarom: hóe richten we onze provincie in – om díe spelers te ontzien en te ondersteunen.
Om het duidelijker te maken, het volgende:
Als het om energie & klimaat gaat dan bedoelen we dat we opkomen voor de mensen die nu lijden onder klimaatverandering, wat ons dwingt om na te denken over wat wij zelf kunnen en moeten doen. Hoe beperkt de schaal en reikwijdte daarvan, vanuit dit huis, ook is. Elke 48 seconden – en nu zou ik eigenlijk 48 seconden stil moeten zijn om te beseffen hoe kort dit is -, elke 48 seconden sterft er een mens in de hoorn van Afrika als gevolg van klimaatverandering.
Vanuit zelfbescherming kunnen we dit negeren of afdoen met ver-van-m’n-bed maar zo kijken wij daar niet naar. De Klimaatdiscussie gaat allang niet meer over feiten want die zijn wel duidelijk. Wat we nodig hebben zijn antwoorden.
Als het om Wonen gaat dan zien we een minister van volkshuisvesting die ons schrik aanjaagt met ronkende termen als meer regie en meer tempo! In de praktijk pakken een aantal aangekondigde maatregelen negatief uit voor, alweer, de laagste inkomens. Het is aan onze eigen provinciale minister vhv om hier samen met PS alternatieven voor te bedenken en op Drentse schaal te werken aan verstandig woonbeleid. Het CDA heeft over het regieaspect een motie voorbereid die wij mede indienen.
En ten slotte Stikstof. Ook bij dit onderwerp is balans het toverwoord. Én een deel van de oplossing. Die alleen bereikt kan worden als alle betrokken partijen bereid zijn om te bewegen. Er is daarbij één partij die niet voor zichzelf kan opkomen. En dat is onze natuur.
Over het belang van natuur voor ons leven en welzijn, zijn we het wel eens met elkaar. Over de plek die de natuur inneemt, daar gaat het wél over. En de natuur vindt onze fractie aan haar zijde in deze discussie.
En hoe gaan we dat dan doen, de balans bereiken en bewaren in de opgaven die we voor de kiezen krijgen? Met een kleine overheid, minder hobbyachtige projecten en activiteiten, met minder inkomsten. Of juist met het tegenovergestelde? Voor ons gaat de discussie over de vraag: wat is nodig om ervoor te zorgen dat we in vrijheid kunnen leven en spreken, dat we beschermd worden als dat nodig is. En dat er regels en wetten worden opgesteld om voorgaande te garanderen en te handhaven.
Een sterke overheid dus die reguleert en stimuleert daar waar de markt het laat afweten en zodoende de zwakkeren beschermt tegen de sterkeren. En soms is die overheid kleiner, soms is die groter. Vasthouden aan groot of klein is wat ons betreft een achterhaald dogma.
Duidelijk is wel dat de landelijke overheid, het huidige kabinet, de provincies meer op de huid gaat zitten. Maar de provincie is de belangrijke schakel tussen gemeenten en Rijksoverheid, met zicht op regionale verbanden en ontwikkelingen. Ook daarom verdient een provincie een sterke overheid.
Vz, ik wil nog een aantal highlights uit de Voorjaarsnota benoemen:
Onder opgave 2 (Klimaat & Energie) lezen we tot onze vreugde een alinea over hoe GS naar bedrijven kijkt die naar Drenthe worden gehaald. Het accent komt te liggen op kwaliteit en minder op kwantiteit. Bedrijven moeten van toegevoegde waarde zijn op voor de provincie belangrijke thema’s. Dat is werkelijk een trendbreuk in het beleid. Hulde wat ons betreft. Wellicht een eerste belangrijke stap om bedrijven te interesseren die niet slechts uit zijn op het overwinnen van milieu en klimaat. Zoals onze vrienden van de NAM hebben laten zien in het debacle rond Drenthe 4.0. Overigens een debacle waar wij graag op een ander moment door het College over worden bijgepraat. Want het is natuurlijk van de gekke dat we ons als overheid en politiek druk maken over het behoud van de banen van de NAM en daar ook geld in steken. En dat het bedrijf zegt: dank voor de centen en toedeloe met je plannen.
Wat betreft Stikstof hebben we nu geen opmerkingen. We wachten de kabinetsbrieven af en willen de discussie over de problematiek graag constructief voortzetten.
Het financieel perspectief komt onder druk te staan door o.a. de sterk oplopende inflatie. Reden voor GS om voor de resterende bestuursperiode onderscheid te willen maken tussen zaken die nu nog moeten en zaken die ter afweging aan het volgende college worden meegegeven. Wij wachten de voorstellen af.
Vz, onder programma 1, besturen en samenwerken, wordt gerefereerd aan de lage opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen. Een zorgelijke ontwikkeling. Het is daarom fijn om te constateren dat het programma Politiek Actief zo’n groot succes is. En wij zien graag dat dit programma structureel wordt ondersteund en in de begroting een plek krijgt. Wij hopen dat u dat ook vindt! We hebben een motie op dit punt in onze achterzak maar als u ons voorstel gewoon overneemt, dan praten we nergens meer over.
In programma 2 (Stad & Platteland) lezen we dat GS de sturingsfilosofie in de omgevingsvisie wil herzien. Prima, en dan binnen die herziene filosofie de balans zoeken tussen alle belangen die spelen in de beperkte ruimte. Want in balans ligt wat ons betreft de sleutel naar het oplossen van de 3 grote maatschappelijke opgaven.
In het programma Regionale economie & werkgelegenheid zijn wij zeer te spreken over de paragraaf 3.03 waarin uiteengezet wordt hoe de provincie aankijkt tegen een goed vestigingsklimaat en onder welke voorwaarden dat tot stand moet komen. Meer regie op grote ruimtevragers o.a., wij steunen dat zeer.
In programma 5, klimaat & energie, worden meerdere goede aanzetten geformuleerd die moeten leiden tot extra investeringsbudgetten. Eén onderdeel spreekt in het bijzonder aan en dat is het organiseren van gezamenlijke uitvoeringscapaciteit, dus gemeenten en provincie á la het Impulsteam wonen.
Ten slotte vragen we nog aandacht voor 4 belangrijke thema’s waar onze fractie bij voortduring op hamert: toegankelijkheid, laaggeletterdheid, basisbanen en het gildeleren. Wat het laatste betreft: ga eens in gesprek met het Rijnland Instituut, die weten daar alles van.
Vz, ik zou nog van alles willen zeggen. Over de goede plannen voor cultuur of over sport. Oh ja, wat dat laatste betreft: we feliciteren FC Emmen met de terugkeer naar de eredivisie. Naar het schijnt heeft de gemeente Emmen plannen met een sport- en beweegcampus inclusief onderwijs en topsport. Is het College hierbij betrokken willen we nog graag weten.
