We hebben in Nederland grote opgaven: het realiseren van voldoende woningen, het herstel van de natuur en biodiversiteit, het aanpassen van ons watersysteem aan de invloeden van klimaatverandering en het garanderen van een gezonde leefomgeving en schoon drinkwater, ook voor toekomstige generaties. Dit vraagt om een integrale aanpak die voldoende draagvlak heeft bij de inwoners van de gebieden waarin deze opgaven aangepakt moeten worden. Een aanpak van onderop, van de keukentafel naar de tekentafel. De transformatie van de landbouwsector is hierin een cruciale, maar zeker niet de enige factor. Maar alleen een landbouwsysteem waarin water en bodem sturend zijn en waarbij landbouw en natuur in balans zijn heeft wat de PvdA betreft de toekomst. Een landbouwsector die voldoende duurzame verdiencapaciteit heeft en die de agrarische ondernemer eerlijk beloont voor de producten die hij op de markt brengt. Doorgaan op de oude voet is een doodlopende weg die wellicht op korte termijn het minste pijn doet, maar op langere termijn de pijn alleen maar verergert. Die de noodzaak tot het slikken van een nog zwaardere en bittere pil alleen maar groter maakt. De eerste contouren van de plannen van minister Wiersma om de veestapel te laten krimpen zijn een duidelijke voorbode hiervan.
De commissie Remkes schreef ten aanzien van de aanpak van de stikstofproblematiek in 2019 niet voor niets: ‘niet alles kan overal’. Vanuit dat perspectief kwam de Rijksoverheid met het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Een integrale aanpak van de transformatie in het landelijk gebied die nodig is om de stikstofproblematiek in Nederland aan te pakken. Om de biodiversiteitscrisis te beteugelen; om de landbouwsector een duurzaam toekomstperspectief te bieden en om weer woningbouw en andere activiteiten in Nederland mogelijk te maken. De provincies waren aan zet om dit om te zetten in een gebiedsgerichte aanpak, samen met de landbouwsector, met natuurorganisaties, met inwoners en belangenorganisaties. In Drenthe is hieraan de afgelopen jaren keihard gewerkt.
De PvdA in Drenthe betreurt het ten zeerste dat minister Wiersma vorige week een streep door het NPLG, en daarmee ook door het DPLG heeft gehaald. Eerder had het kabinet het Transitiefonds met ruim 20 miljard euro ten behoeve van de ‘grote verbouwing’ in het landelijke gebied al de nek omgedraaid. Middelen die keihard nodig waren om alle opgaven ook echt grondig aan te pakken. Om boeren ook de kans te geven om bijvoorbeeld hun bedrijfsvoering aan te passen, te innoveren, hun boerderij te verplaatsen of te stoppen. Om nieuwe verdienmodellen in het landelijk gebied uit te werken die niet de natuur uithollen, maar juist bijdragen aan natuurherstel en het vergroten van de biodiversiteit. Nu blijft er met een beetje geluk slechts 270 miljoen voor Drenthe over. En alhoewel we hiermee voorlopig een aantal projecten kunnen voortzetten is dit natuurlijk bij lange na niet voldoende om alle opgaven ook écht aan te pakken. En juist dat heeft voor de PvdA nu grote urgentie.
Natuurlijk zijn plannen altijd voor verbetering vatbaar. Ook het NPLG. Maar door het NPLG van tafel te vegen zonder dat er een juridisch waterdicht alternatief voor de stikstofproblematiek in Nederland op tafel ligt slaat dit kabinet opnieuw een geitenpaadje in, waarvan men maar moet hopen dat dit pad wél tot de gewenste bestemming leidt. Daarmee gooit het kabinet haar oude schoenen weg voordat het nieuwe heeft. En daar waar sommige partijen de vlag uitsteken en beweren dat er weer hoop gloort voor de boeren, heerst bij de PvdA Drenthe vooral het idee dat pijnlijke keuzes opnieuw vooruit worden geschoven, dat de onzekerheid over het toekomstperspectief alleen maar verder groeit en dat aan het einde van het doodlopende geitenpaadje opnieuw een dode mus ligt te wachten op een sector die juist zoveel meer te winnen heeft bij verandering dan bij behoudzucht en stagnatie. Vandaar ook dat ik namens PvdA Drenthe een brief aan minister Wiersma heb onderschreven, waarin 186 statenleden van Volt, PvdA, GroenLinks, CDA, D66, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, SP en de Friese partij FNP de minister oproepen om haar besluit te heroverwegen.
De PvdA is en blijft een progressieve partij: we geloven in vooruitgang, in het samen oppakken van uitdagingen. Niet door verschillen uit te vergroten, maar juist door bruggen te slaan tussen mensen en hun meningen. Wij staan voor een Drenthe waarin we samen de ruimtelijke puzzel leggen om Drenthe leefbaar en gezond te houden.
