De fractie van de PvdA wil dat de provincie gaat kijken naar de mogelijkheden die de nieuwe Omgevingswet de provincie gaat bieden om in de nabijheid van woon- en natuurgebieden paal en perk te stellen aan de bollenteelt in Drenthe.
Met de agendering van dit agendapunt voor de Commissie OGB door PvdA, D66, GL, PvdD en SP willen de partijen het College vooral oproepen om te reflecteren op het rapport van Bout advocaten. Vooral om te kijken wat er wél mogelijk is. Zij roepen het College op om politieke wil te tonen om economische belangen eerlijk in balans te brengen met de belangen van omwonenden én een gezonde leefomgeving.
Alleen door duidelijke regels te stellen krijgen ondernemers duidelijkheid, en kunnen de zorgen van inwoners worden weggenomen.
Voor de PvdA geldt ook in dit dossier: niet alles kan overal.
Bodem en water zijn leidend en de provincie heeft in de komende jaren de taak om in het ruimtelijke beleid kaderstellend op te treden en te zorgen voor een goede balans tussen menselijke activiteiten en een robuuste natuur.
We weten inmiddels voldoende over de impact van de lelie- en bollenteelt op onze omgeving: de zware grondbewerking, de aanleg van drainagesystemen, het toepassen van grote hoeveelheden gewasbeschermingsmiddelen zetten de balans tussen mens en milieu onder druk.
Helaas liet het College weten: Nee, het is allemaal niet mogelijk. En als je het toch gaat proberen, beland je in een ‘zeer moeilijke en waarschijnlijk juridische strijd’ waarin de kernwoorden als eigendomsrecht, wijziging bestemmingsplan en planschade de boventoon zullen voeren.
Tijdens de begrotingsbehandeling op 9 november diende Rudolf Bosch alsnog een motie in waarin de PvdA vraagt:
In de voorbereiding van de nieuwe Omgevingsvisie, en gericht op de verruimde mogelijkheden onder de nieuwe Omgevingswet, nadrukkelijk de bakens te verzetten en waar mogelijk paal en perk te stellen aan de bollenteelt in Drenthe.
Helaas heeft deze motie het niet gehaald.
Volledige bijdrage Rudolf Bosch tijdens Commissie OGB op 12 oktober:
In Drenthe schieten de bloembollen in meerdere gemeenten als paddenstoelen uit de grond: niet alleen in Westerveld, Midden-Drenthe en in Tynaarlo in het Drentsche Aa-gebied, maar ook in andere Drentse gemeenten. Meerdere malen hebben we in het Drents Parlement gesproken over de impact van de sier- en bollenteelt op onze leefomgeving. Een leefomgeving die steeds verder onder druk staat van menselijke activiteiten die de kwaliteit van onze natuur, onze bodem en ons water negatief beïnvloeden. We weten inmiddels voldoende over de impact van de lelie- en bollenteelt op onze omgeving: de zware grondbewerking, de aanleg van drainagesystemen, het toepassen van grote hoeveelheden gewasbeschermingsmiddelen zetten de balans tussen mens en milieu onder druk.
Een ontwikkeling die de Drentse gemeentegrenzen overstijgt en zorgt voor zorgen onder onze inwoners. Dit dossier heeft dus per definitie een breder, provinciaal belang, zoals het rapport ook duidelijk aangeeft. Deze discussie wordt al langer gevoerd, en de reden voor de agendering van het recente rapport van Bout advocaten ligt juist in het feit dat de provincie, in onze ogen, te weinig heeft gedaan om juist deze problematiek middels gericht ruimtelijk beleid aan te pakken. Daarbij gaat het niet enkel om de gezondheidsaspecten rondom het middelengebruik in de sector, maar juist ook over de wijze waarop we in ons provinciale beleid omgaan met bodem, natuur en water. We moeten wat de PvdA betreft in het ruimtelijke beleid duidelijke kaders stellen.
In 2019 verscheen het rapport Uitgesproken! In dit rapport werd al aanbevolen om een helder en consistent beleid en maatregelen op het snijpunt van landbouw, volksgezondheid en ruimtelijke ordening voor de bollenteelt op te stellen. Daarvoor staan Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen gezamenlijk aan de lat. Maar ook hierin moet de PvdA-fractie constateren dat er, ondanks herhaalde discussies gedurende deze statenperiode, vanuit de provincie geen beweging zit in het onderzoeken van de mogelijkheden om via provinciaal ruimtelijk beleid ‘paal en perk’ te stellen aan de steeds verder uitbreidende intensieve lelie- en bollenteelt. Dit is de voornaamste reden voor de agenderende partijen geweest om de CvO te verzoeken om dit onderzoek naar mogelijkheden en begrenzingen van het RO-instrumentarium te laten uitvoeren.
In de commissievergadering OGB van 16 juni 2021 kwam de bollenteelt voor de zoveelste maal aan de orde. Meerdere partijen, waaronder ook CDA, GL en PvdA, hebben toen aangegeven dat het wellicht tijd werd om letterlijk paal en perk te stellen aan de bollenteelt in Drenthe. De gedeputeerde heeft destijds namens het college van GS uitgesproken dat er zijns inziens geen mogelijkheden waren om onder de huidige wet- en regelgeving in bestaande situaties ruimtelijke regels in te stellen die de lelieteelt in bepaalde gebieden aan banden te leggen.
Het rapport van Bout advocaten toont o.i. aan dat er, zeker in nieuwe situaties en onder de nieuwe Omgevingswet, wel degelijk mogelijkheden zijn om ook in ruimtelijke zin maatregelen te nemen ten behoeve van een gezonde fysieke leefomgeving.
Eén van de aspecten die bovendien meespeelde in de uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland uit 2021 is de kwestie rondom bestaand versus nieuw gebruik van landbouwgronden voor bollenteelt. In het opgeleverde rapport wordt ook duidelijk onderscheid hiertussen gemaakt. De PvdA is van mening dat we zeker bij nieuwe projecten, die een potentieel grote impact hebben op de leefomgeving, op bodem, water en natuur, middels onze nieuwe Omgevingsvisie duidelijke kaders moeten geven wat waar wél en niet kan. Met alle ruimtelijke opgaven die er momenteel liggen kunnen we niet passief achterover hangen.
Voorzitter, ik rond af. Het is wat ons betreft helder: er is meer mogelijk op ruimtelijk gebied dan tot nu toe is gebeurd. We willen met deze agendering vooral het college oproepen om te reflecteren op het huidige rapport. Kijk wat er wél mogelijk is. Toon politieke wil om economische belangen eerlijk in balans te brengen met de belangen van omwonenden én een gezonde leefomgeving. Alleen door duidelijke regels te stellen over wat, waar en in welke mate kan en niet kan krijgen ondernemers duidelijkheid, en kunnen de zorgen van inwoners worden weggenomen. Voor de PvdA geldt ook in dit dossier: niet alles kan overal, bodem en water zijn leidend en de provincie heeft in de aankomende jaren bij uitstek de taak om in het ruimtelijke beleid kaderstellend op te treden ten gunste van een gewogen balans tussen menselijke activiteiten en een robuuste natuur.
Rudolf Bosch
[email protected]
