Het onderwerp stikstof stond op woensdag 4 december wederom op de agenda van het Drents Parlement. Ons Statenlid Jos Schomaker gaf aan hoe de fractie van de PvdA hier tegenover staat. Hij besteedde speciale aandacht aan de rol van de landbouw. ‘Hier moet wat de PvdA-fractie betreft de grootste oplossingsgerichte aandacht naar toe gaan.’
De stikstofcrisis nadert haar ontknoping de komende periode, zo gaf Jos Schomaker bij het begin van zijn bijdrage aan. ‘De verleiding is groot om er aan de hand van dit agendapunt opnieuw uitgebreid op in te gaan. Dit doen we niet want morgen kan alles weer anders zijn. Op 6 november heb ik al aangegeven hoe de fractie tegen de problematiek aankijkt. En op vrijdag 6 december vindt er een extra vergadering van de Statencommissie OGB over plaats. Toch een aantal opmerkingen vanuit de fractie van de PvdA.’
Op 13 november heeft het kabinet maatregelen aangekondigd om de stikstofuitstoot terug te dringen. Criteria waren het op korte termijn kunnen invoeren en op korte termijn tot resultaat kunnen leiden. De maatregelen zijn verlaging van de maximumsnelheid op autosnelwegen overdag en een ammoniakreductie. Deze laatst op twee manieren; via voermaatregelen en via de warme saneringsregeling voor de varkensveehouderij. Doelstelling is de stikstofuitstoot zodanig te verminderen dat er ruimte ontstaat om weer vergunningen te verlenen oa ten behoeve van de bouw van huizen en infrastructurele projecten. En uiteraard de natuur te beschermen en de biodiversiteit te stimuleren.
De afgelopen moeilijke periode heeft ook iets opgeleverd te weten bewustwording, zo gaf Jos aan: ‘Breed in de samenleving wordt het probleem onderkend, is men geïnteresseerd geraakt. Natura-2000 gebieden en biodiversiteit zijn geen loze kreten meer. Daarnaast is er nu meer belangstelling voor de agrarische sector en de herkomst van agrarische producten. Men heeft kennis genomen van maatregelen om de stikstofdepositie terug te brengen en het rapport ‘Niet alles kan’ van de Commissie Remkes kreeg veel aandacht. De overvloedige berichtgeving maakte dat mensen genuanceerder over een en ander na gingen denken. Hierdoor groeit de kans op een evenwichtige oplossing op lange termijn. En de overheid neemt, zo het lijkt, de belangenorganisaties ook zeer serieus als gesprekspartner. Een winstpunt ten opzichte van eerdere fases van het proces.’
Op veel gebieden is er de laatste decennia veel vooruitgang geboekt. Denk aan het veel schoner worden van auto’s en industrieën. Maar ook aan de grote resultaten die de landbouw heeft geboekt in de reductie van stikstofuitstoot. Toch zorgt deze laatste sector nog steeds voor de grootste uitstoot. ‘Hier zou wat de PvdA-fractie betreft dan ook de grootste oplossingsgerichte aandacht naar toe moeten gaan. Ook door breder te kijken naar hoe de sector zich heeft ontwikkeld. De boer is onderdeel van de productiekolom. Hij is zelfs de eerste schakel. In een artikel in het Dagblad van het Noorden van 24 oktober j.l. wordt gesteld dat slechts tien procent van de geldswaarde die we opeten bij de boeren terechtkomt. Dit is de ultieme inkoopprijs van de productiekolom, waarvan de supermarkten de laatste schakel vormen. De tussenhandel, verwerkingsindustrie en de supermarkten betalen in de concurrentiestrijd te weinig voor het product van de boer. Een triest woord dat in dit verband kan worden uitgesproken in de “kiloknaller”. Dit uitmergelen van de boer maakt dat de boer op zijn beurt zijn productiemiddelen, bijvoorbeeld de bodem uitput. Het zou goed zijn als het economische proces in de kolom eens meer aandacht zou krijgen, met een betere prijs voor de boer tot gevolg.’
Volgens Schomaker zijn er binnen de veehouderij momenteel innovatieve en oplossingsgerichte ontwikkelingen gaande: ‘Zo wordt er een koeien toilet ontwikkeld. Urine wordt opgevangen, vermenging met mest is nihil. Dit levert op een droge, schonere stal, urine als kunstmestvervanger en let op: 64 % ammoniakreductie. Onlangs was onze fractie op werkbezoek bij een agrariër die een kringloop tracht te creëren op zijn bedrijf. De kwaliteit van de bodem (het bodemleven) is de basis. Grond levert grondstoffen voor zijn dieren en omgekeerd: bodem en vee in topconditie.’
Tot slot gaf Jos nog een waarschuwing af: ‘We brengen hier de ongewenste handel in deze stikstofruimte onder de aandacht. Op veel plaatsen duiken handige organisaties al in nieuwe verdienmodellen. Een actueel voorbeeld is het opkopen van woningen door beleggers. Voor de gewone man zijn de huizen niet meer te betalen. Beleggers verdienen aan waardevermeerdering en aan stevige huren. Hoewel het niet direct een provinciale kwestie is, hecht de PvdA- fractie eraan te waarschuwen tegen uitwassen die kunnen ontstaan in de handel in stikstofruimte. Er kan zich een complete bedrijfstak ontwikkelen, die zeer kapitaalkrachtige organisaties die veel stikstofruimte nodig hebben, kan bedienen. Met mogelijk sterk prijsopdrijvende effecten. De PvdA-fractie vindt dat de overheid zich hiervan in een vroeg stadium rekenschap moet geven.’
Vrijdagmiddag 6 december om 15 uur gaat de Statencommissie Omgevingsbeleid opnieuw in gesprek over de stikstofkwestie. Live te volgen op www.drentsparlement.nl.
De ontwikkelingen volgen elkaar inderdaad in sneltreinvaart op: het Kabinet publiceerde op donderdag 5 december haar spoedwet. In de Tweede Kamer werd erover gestemd, de PvdA stemde tegen – lees hier de stemverklaring van Lodewijk Asscher en William Moorlag.
Afbeelding van Anne Verschraagen via Pixabay.
